T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

İlimizde Dane Kaybını Önlemek Amacıyla Biçerdöver Kontrolleri Devam Ediyor

Yayın Tarihi : 2.08.2019

Hububat hasadının başlamasıyla birlikte tarla bitkileri ürünlerinin hasadının (buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, yulaf, çavdar, nohut, aspir vb.) zamanında, en az ürün kaybı ile tekniğine uygun olarak hasat edilmesini sağlamak ve bu sayede milli servet kaybınının önüne geçmek, biçerdöverlerle yapılan hasatta meydana gelen ürün kayıplarını ve hasarlarını en alt seviyede tutmak, eğitimsiz ve donanımsız biçerdöver hizmetleri verilmesinin önüne geçerek kamu düzeni ve kamu güveninin korunması amacıyla Kayseri İli Mülki hudutları içerisinde gerekli kontrolleri yapmak üzere İl ve İlçe Müdürlüklerimizde görevli toplam 73 teknik personel ile saha denetimlerimiz devam etmektedir.

Ülkemizin ekili alanlarının yaklaşık % 75-80' ini tahıllar oluşturmakta ve bu alanın yaklaşık % 75-80'i, yani yaklaşık 20 milyon tonluk kısmı biçerdöverle hasat edilmektedir. Hasatta fazladan oluşacak % 1'lik ürün kaybının 200 bin ton ürünün tarlada kalması demektir bununda ülkemiz ekonomisine yıllık maliyeti yaklaşık 400 milyon lira civarındadır.

Öte yandan danede yaşanan kayıpla aynı oranda olmasada  sap ve samandada kayıplar meydana gelmektedir. Ülke hayvancılığı için en kolay üretilen kaba yem kaynağının sap ve saman olduğu göz önüne alındığında sap ve samanda oluşacak kayıpların ülke ekonomisine maliyeti çok yüksek rakamlara ulaşmaktadır.

İlimizde ise tahıl hasadının %90 ı biçerdöverlerle yapıldığı göz önüne alınırsa dekara yaklaşık 300 kg buğday alınan bir arazide %1 lik bir kayıp olması halinde 2019 yılı fiyatları ile dekarda 4 TL'lik maddi bir kayıp meydana gelmektedir

Biçerdöverle hasatta amaç, en az dane kaybı ile ürünün hasat edilmesi ve danenin temiz bir şekilde elde edilmesidir. Hasat için uygun hava şartlarının belirlenmesinde bu husus daima göz önünde bulundurulmalıdır. Ülkemizin birçok bölgesinde hasat döneminde geceleri çiğ düşmekte ve sabah saatlerinde genellikle saat 9-10 gibi çiğ kalkmaktadır. Çiğ kalkmadan yapılacak hasatta, danelerin ayrılması zor olacağından dövme ünitesi vazifesini tam olarak yerine getiremeyecektir. Bu durumda dövme ünitesi ile ayırma ve temizleme ünitesinde yığılmalara ve dolayısıyla ürün kayıplarının artmasına sebep olacaktır. Bu durumu göz önüne alarak sabahları çiğ kalktıktan sonra hasada başlanmalı, gece de çiğ düşmeden hasada ara verilmelidir.

Dane kaybının önlenmesinde uygun hasat zamanının seçilmesinin yanında hasat olgunluğuna gelmiş danenin hasat edilmesi de bir o kadar önemlidir.

Ürünün gerekli hasat olgunluğuna ulaşmadan hasat edilmesi, verimi azalttığı gibi kaliteyi de düşürür. Hasat zamanının gecikmesi durumunda ise başaktan dökülerek meydana gelen dane kaybında artış olur. Ayrıca serin iklim tahıllarında sapların kırılması veya yatması ile önemli oranda dane kaybı meydana gelir. Buğday gibi serin iklim tahıllarının birçoğunun hasadında danedeki nem oranının % 12-14 arasında (en ideali %13,5) olması uygundur. Hasat öncesi ürünün hasat olgunluğuna gelip gelmediğinin belirlenmesi amacıyla nem ölçer kullanımının yanında rastgele seçilen başakların avuç içinde kolayca ezilip  ezilmediğine bakılır, daneler kavuzundan kolayca ayrılıyorsa hasat zamanı gelmiş demektir.

Ayrıca Rüzgârlı havalarda yapılan hasat işlemi de dane kayıplarının artmasına sebep olabileceğinden özellikle rüzgârın şiddetli olduğu saatlerde hasada ara verilmelidir

Biçerdöverle hasat edilen alanda, dane kayıplarını sıfıra yakın seviyeye indirmek biçerdöver kullanıcılarının elindedir. Bunun için;

1-Operatör belgesi veya sürücü belgesi olmayan kişilere hasat yaptırılmamalı,                                                        

2-Tam olarak olgunlaşmamış ürünlerin hasadı yapılmamalı,                                                         

3- Rutubetin çok olduğu günlerde hasat yapılmamalı,                                                        

4- Yağışın olduğu günlerde ürünün tam olarak kuruması beklenmeli,                                       

5- Sabah erken ya da akşam saatlerinde rutubet çok daha fazla olacağından hasat yapılmamalı,                                                                                                                                                                                      6- Bir tarladan diğerine geçerken mutlaka biçerdöver ayarları kontrol edilmeli,                     

7- Elekler sık sık temizlenmelidir.

16 İlçe Müdürlüğümüz ile İl Müdürlüğümüzde görevli teknik elemanlarımız Valiliğimiz tarafından yayınlanan Kayseri Mülki Hudutları Dahilinde 2019 Yılı Biçerdöver Kontrol Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin 2019/1 Nolu Tebliğ hükümlerine göre kontroller yapmaktadırlar.

Kontroller esnasında teknik elemanlarımızca tespit edilen eksiklikler sonucu Kabahatler  Kanununun 32. ve 40. Maddelerine göre  gerekli cezai işlemler yapılmakla birlikte %2 den fazla dane kaybı oluşturan operatörlere de cezai işlem uygulanmaktadır.